(Nguồn ảnh: Unplash)
Chào các bạn!
Nhiều học viên đã học Tiếng Anh nhiều năm nhưng không hề có thói quen sử dụng từ điển, hoặc chưa biết cách sử dụng và khai thác sao cho hiệu quả. Vì vậy, trong chuỗi bài viết đầu tiên này tôi sẽ giới thiệu về các loại từ điển khác nhau và cách lựa chọn sao cho phù hợp với lứa tuổi, trình độ và mục đích sử dụng.
Các dạng từ điển phổ biến trên thị trường hiện nay bao gồm:
- Từ điển sách giấy
- Phần mềm từ điển (để cài đặt trên máy tính)
- Từ điển online (truy cập vào địa chỉ website của từ điển và tra cứu trực tuyến)
- Ứng dụng từ điển (cho các thiết bị di động hoặc máy tính bảng)
Và phần 1 sẽ dành cho các loại TỪ ĐIỂN SÁCH GIẤY.
1. TỪ ĐIỂN BẰNG HÌNH ẢNH (PICTURE DICTIONARY)
ƯU ĐIỂM:
Với sự hỗ trợ của hình ảnh, ý nghĩa và khái niệm của từ sẽ được hình thành và lưu lại trong tâm trí dưới dạng hình ảnh và khiến việc học trở nên sinh động, thực tế, dễ hiểu và dễ nhớ hơn so với việc ghi nhớ nghĩa của từ bằng chữ viết. Từ điển dạng hình ảnh này ngoài minh họa các từ với các hình ảnh riêng lẻ thì còn sắp xếp và trình bày chúng theo mô hình, hệ thống sơ đồ hay các chủ đề khác nhau. Từ điển dạng hình ảnh này đặc biệt phù hợp với trẻ em.
Nhiều phụ huynh đánh giá toàn bộ việc học từ vựng của con thông qua khả năng con dịch được từ vựng Tiếng Anh sang Tiếng Việt, nhưng đó chỉ là một khía cạnh. Con hoàn toàn có thể hiểu được ý nghĩa của từ Tiếng Anh trong đầu và sử dụngmột cách tự nhiên và đúng ngữ cảnh mà không hề liên quan đến khả năng sử dụng Tiếng mẹ đẻ của con để giải thích từ đó.
NHƯỢC ĐIỂM:
Nhiều từ vựng ở cấp độ khó sẽ không thể minh họa và giải thích chính xác, hiệu quả bằng hình ảnh.
MỘT SỐ TỪ ĐIỂN BẰNG HÌNH ẢNH HỌC VIÊN CÓ THỂ THAM KHẢO:
1. Các từ điển dành cho trẻ em của NXB Usborne:
2. Từ điển Oxford Picture Dictionary (dành cho mọi đối tượng):
3. Longman Children's Picture Dictionary (dành cho trẻ em khoảng 6-9 tuổi):
2. TỪ ĐIỂN ANH - VIỆT (ENGLISH - VIETNAMESE DICTIONARY)
ƯU ĐIỂM:
Từ điển này phù hợp với học sinh trình độ sơ cấp, chưa quen với việc tư duy bằng Tiếng Anh và việc đoán nghĩa của từ Tiếng Anh dựa vào ngữ cảnh. Từ điển Anh - Việt cung cấp nghĩa của từ vựng bằng một từ hoặc cụm từ Tiếng Việt có nghĩa tương đương. Vì vậy nên tra từ bằng từ điển Anh - Việt tốc độ nhanh hơn do đỡ phải mất thời gian phải TƯ DUY, SUY LUẬN và KHÁM PHÁ ra ý nghĩa của từ, cụm từ dựa vào ngữ cảnh hay ví dụ minh họa.
NHƯỢC ĐIỂM:
Như đã viết ở trên, từ điển Anh - Việt giúp người học tra từ nhanh gọn vì tiết kiệm được thời gian TƯ DUY, SUY LUẬN và KHÁM PHÁ ra ý nghĩa của từ dựa vào ngữ cảnh và tình huống. Nhưng đó lại là những kỹ năng vô cùng quan trọng đối với người học ngoại ngữ để làm các bài tập đọc hiểu (Reading Comprehension), nghe hiểu (Listening Comprehension); và trong đời sống giao tiếp thực tế bằng Tiếng Anh, những kỹ năng này giúp chúng ta đoán ý và giao tiếp tốt hơn.
Bên cạnh đó, từ điển Anh - Việt giải thích nghĩa của từ Tiếng Anh bằng một từ hoặc cụm từ Tiếng Việt có nghĩa tương đương, mà trong Tiếng Việt có rất nhiều từ đồng âm khác nghĩa nên người học sẽ có thể hiểu nhầm hoặc dùng từ Tiếng Anh sai ngữ cảnh. Phiên âm trong từ điển Anh - Việt nhiều khi cũng không chính xác. Đó là lý do vì sao học sinh nên làm làm quen sớm với từ điển Anh - Anh.
TỪ ĐIỂN ANH - VIỆT HỌC VIÊN CÓ THỂ THAM KHẢO:
Từ điển của tác giả Đăng Khoa - Thùy Uyên có phông chữ rõ ràng, in sắc nét, và gáy sách mềm giúp người học lật các trang và tra từ dễ dàng. Về nội dung, từ điển cung cấp cả cấu trúc của từ vựng (giời từ đi kèm, động từ đi kèm, vv...) thay vì chỉ cho nghĩa Tiếng Việt tương ứng. Bên cạnh đó, từ điển cung cấp ví dụ đi kèm để người học hiểu rõ ý nghĩa và sử dụng từ cho đúng ngữ cảnh. Đây cũng là những tiêu chí các bạn có thể căn cứ khi chọn mua từ điển Anh - Việt.
3. TỪ ĐIỂN ANH - ANH (ENGLISH - ENGLISH DICTIONARY)
ƯU ĐIỂM:
Thứ nhất, từ điển Anh -Anh của các nhà xuất bản uy tín trên thế giới như Oxford University Press, Cambridge University Press, Pearson Longman, ... giải thích từ vựng chính xác, dễ hiểu, có ví dụ đi kèm và phiên âm chính xác. Trong cuốn lớn có sẵn đĩa CD-Rom để cài đặt vào máy tính với giọng phát âm chuẩn của người bản xứ. Thứ hai, tra từ bằng từ điển Anh-Anh giúp người học rèn luyện kỹ năng TƯ DUY, SUY LUẬN & KHÁM PHÁ ra ý nghĩa của từ và cụm từ dựa vào sự giải thích từ vựng bằng Tiếng Anh và ví dụ minh họa - Đây là những kỹ năng vô cùng quan trọng đối với người học ngoại ngữ.
HỌC VIÊN CÓ THỂ THAM KHẢO NHỮNG TỪ ĐIỂN ANH - ANH SAU:
Phía trên là các cuốn từ điển được khá phổ biến ở các hiệu sách lớn ở Việt Nam. Ngoài ra còn các cuốn từ điển chuyên về Cách kết hợp từ (Collocations), Cụm động từ và thành ngữ (Phrasal Verbs & Idioms), Từ đồng nghĩa và trái nghĩa (Synonyms & Antonyms), vv.... Tôi sẽ giới thiệu cụ thể hơn về các cuốn từ điển chuyên biệt này trong các bài viết về chuyên đề tương ứng.
NHƯỢC ĐIỂM:
Đối với những học viên chưa quen với việc nghe giảng bằng Tiếng Anh, hay mới bắt đầu làm quen với việc tra từ điển, thời gian đầu việc tra từ bằng từ điển Anh - Anh sẽ khiến học viên cảm thấy khó hiểu, mất thời gian hơn dùng từ điển Anh - Việt. Nhưng nếu kiên trì thì học viên sẽ quen dần và không còn muốn quay lại sử dụng từ điển Anh - Việt nữa.
Tuy nhiên, trường hợp học viên chưa hề có vốn từ vựng hay kiến thức gì về Tiếng Anh, các bạn nên kết hợp sử dụng từ điển bằng hình ảnh (English Picture Dictionary), từ điển Anh - Việt, hoặc có thể làm quen với từ điển song ngữ Anh - Anh - Việt như tôi tiếp tục giới thiệu dưới đây.
4. TỪ ĐIỂN SONG NGỮ ANH - ANH - VIỆT:
ƯU ĐIỂM:
Từ điển giải nghĩa từ hoặc cụm từ bằng cả Tiếng Anh và Tiếng Việt, đáp ứng nhu cầu của người học chưa quen với từ điển Anh-Anh và đây là bước đệm để người học dần chuyển sang dùng từ điển Anh-Anh.
NHƯỢC ĐIỂM:
Do từ điển tập trung giải thích từ và cụm từ bằng cả hai ngôn ngữ nên nội dung thường ngắn gọn, đơn giản, ko cung cấp đầy đủ ví dụ và cấu trúc đi kèm như hai loại từ điển trên.
Học viên có thể tham khảo cuốn từ điển song ngữ dưới đây:
KẾT LUẬN
Trẻ em hay học viên mới bắt đầu làm quen với Tiếng Anh nên bắt đầu bằng từ điển hình ảnh. Khi trình độ nâng cao dần thì sẽ chuyển sang dùng các cuốn từ điển Anh - Anh. Lý tưởng nhất là hạn chế hoặc không sử dụng từ điển Anh - Việt. Nhưng do đặc thù của chương trình dạy và học Tiếng Anh ở Việt Nam như hiện nay, học viên thường không có đủ thời gian nên vẫn phải kết hợp từ điển Anh - Việt hoặc từ điển song ngữ Anh - Anh - Việt. Để thành công trong việc học Tiếng Anh, các bạn hãy coi từ điển như một vật bất ly thân và như người thầy thứ hai của mình. Hãy theo dõi các bài viết tiếp theo để được hướng dẫn thêm về công cụ tuyệt vời này nhé!
Thân mến,
Linh Sarah